ಭಾರತದ ಪೀಠಿಕೆ (ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ)

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ (Preamble) ಸಂವಿಧಾನದ ಮುನ್ನುಡಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ತತ್ವಗಳು, ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನದ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಜನರ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. UPSC ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಕೇಳಲ್ಪಡುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ.

ಪೀಠಿಕೆಯ ಪಠ್ಯ:

• "ಭಾರತದ ಪ್ರಜೆಗಳಾದ ನಾವು, ಭಾರತವನ್ನು ಸಾರ್ವಭೌಮ, ಸಮಾಜವಾದಿ, ಜಾತ್ಯತೀತ, ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ:

• ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನ್ಯಾಯ;

• ವಿಚಾರ, ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ, ನಂಬಿಕೆ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಆರಾಧನೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ;

• ಸ್ಥಾನಮಾನ ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳ ಸಮಾನತೆ;

• ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಲ್ಲಿಯೂ ಬ್ರಾತೃತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು, ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಘನತೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು;

• ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಈ 1949 ರ ನವೆಂಬರ್ ಇಪ್ಪತ್ತಾರನೇ ದಿನಾಂಕದಂದು, ನಾವು ಈ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿ, ಶಾಸನಬದ್ಧಗೊಳಿಸಿ ನಮಗೆ ನಾವೇ ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ."

ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು

1. ಅಧಿಕಾರದ ಮೂಲ:

   • ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು "ನಾವು, ಭಾರತದ ಜನರು" ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಂವಿಧಾನವು ಭಾರತದ ಜನರಿಂದ ಅಧಿಕಾರ ಪಡೆದಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

2. ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯದ ಸ್ವರೂಪ:

   • ಸಾರ್ವಭೌಮ (Sovereign): ಭಾರತವು ಬಾಹ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

   • ಸಮಾಜವಾದಿ (Socialist): 42ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ (1976) ಮೂಲಕ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

   • ಧರ್ಮನಿರಪೇಕ್ಷ (Secular): ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕೃತ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ.

   • ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ (Democratic): ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಜನರು ಚುನಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರವು ನಾಗರಿಕರ ಕೈಯಲ್ಲಿದೆ.

   • ಗಣರಾಜ್ಯ (Republic): ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ (ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ) ಚುನಾಯಿತನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ, ಆನುವಂಶಿಕ ಅಲ್ಲ.

3. ಸಂವಿಧಾನದ ಉದ್ದೇಶಗಳು:

   • ನ್ಯಾಯ (Justice): ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನ್ಯಾಯ.

   • ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ (Liberty): ಆಲೋಚನೆ, ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ, ನಂಬಿಕೆ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಆರಾಧನೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.

   • ಸಮಾನತೆ (Equality): ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳ ಸಮಾನತೆ.

   • ಭ್ರಾತೃತ್ವ (Fraternity): ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಘನತೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಅಖಂಡತೆ.

4. ಸ್ವೀಕೃತಿ ದಿನಾಂಕ:

   • ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ: ನವೆಂಬರ್ 26, 1949.

ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ

1. ಸಂವಿಧಾನದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ:

   • ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

2. ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ:

   • ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.

3. ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ:

   • ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

4. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿ:

   • ಕೇಶವಾನಂದ ಭಾರತಿ ಪ್ರಕರಣ (1973)ನಲ್ಲಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು, ಆದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ರಚನೆ (Basic Structure)ಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಪ್ರಮುಖ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು

1. 42ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ (1976):

   • 1976 ರ 42 ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯು ಪೀಠಿಕೆಗೆ "ಸಮಾಜವಾದಿ", "ಜಾತ್ಯತೀತ" ಮತ್ತು "ಸಮಗ್ರತೆ" ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ತೀರ್ಪುಗಳು

1. ಬೇರುಬಾರಿ ಒಕ್ಕೂಟ ಪ್ರಕರಣ (1960):

   • ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗವಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.

2. ಕೇಶವಾನಂದ ಭಾರತಿ ಪ್ರಕರಣ (1973):

   • ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಬೇರುಬಾರಿ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ರಚನೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.

3. LIC of India ಪ್ರಕರಣ (1995):

   • ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಸಂವಿಧಾನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿತು.

   ನೆನಪಿಡಬೇಕಾದ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು

4. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಜವಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ರಚಿಸಿದ ಉದ್ದೇಶ ನಿರ್ಣಯ (Objective Resolution) ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ, ಇದನ್ನು ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯು ಜನವರಿ 22, 1947 ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.

5. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಆದರ್ಶಗಳು ಫ್ರೆಂಚ್ ಕ್ರಾಂತಿ (ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಸಮಾನತೆ, ಸೌಭ್ರಾತೃತ್ವ) ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕನ್ ಸಂವಿಧಾನದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿವೆ.

6. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಅದು 42ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ, 1976.

7. ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಇದನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ "ಆತ್ಮ" ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ.

• .